Ceremonialne Kakao – Medycyna Serca

Co to jest kakao ceremonialne?

Ceremonialne kakao to coś więcej, niż tylko rytuał czy też ceremonia jego konsumpcji. Wyjątkowość kakao, noszącego tę nazwę, zaczyna się dużo wcześniej, od:

• odpowiedniego doboru odmian kakaowca,
• właściwej jego uprawy, 
• restrykcyjnie przestrzeganej procedury obróbki pozyskanego ziarna.

Wszystkie te elementy nabierają dodatkowego znaczenia, jeśli spojrzymy na nie z perspektywy historii współczesnego kakao i czekolady, nierozerwalnie związanej z krwawymi podbojami konkwistadorów i pracą niewolniczą.

To z tego powodu kakao ceremonialne, którego spożywanie ma wzmacniać więź z Matką Naturą, uwalniać pozytywne emocje, przynosić miłość i szczęście, musi powstawać z nasion roślin w jak najmniejszy sposób skażonych nieetyczną działalnością człowieka. Z tego względu do jego produkcji wykorzystywane są wyłącznie nasiona roślin należących do odmian natywnych, czyli pierwotnych. To pradawne odmiany kakaowca, niezmienione od lat.

Większość obecnie uprawianych roślin kakaowca to hybrydy. Są sztucznie wyhodowane przez człowieka, charakteryzują się większą plennością, odpornością na choroby oraz większym ziarnem. Odmiany natywne – Criollo i Chuncho – posiadają ziarna znacznie mniejszej wielkości i nie dają tak obfitych plonów. To jednak właśnie z nasion tych odmian, ze względu na bogactwo substancji aktywnych oraz naturalność, której próżno szukać w nowoczesnych hybrydach, przygotowuje się kakao ceremonialne.

Skąd się wzięło ceremonialne kakao?

Niezwykle istotna jest jednak od samego początku filozofia takiego kakao. Nie wystarczy, że wybrane zostaną odpowiednie odmiany roślin. Konieczna jest również właściwa intencja ich uprawy, przebiegającej bez wyzysku, z poszanowaniem zarówno Natury, jak i ludzkiej pracy.

Nasiona pradawnych odmian kakaowca, pozyskane dzięki uczciwej, nieskażonej wyzyskiem, ekologicznej uprawie, poddawane są specjalnej procedurze obróbki. Pozwala ona na uzyskanie produktu, który zakupić możemy jako ceremonialne kakao. Procedura ta różni się od obróbki, jakiej poddawane jest kakao innych odmian, wykorzystywane do produkcji czekolady czy napojów. Specjalne postępowanie z ziarnem pozwala na zachowanie, a nawet dodatkowe wydobycie czy zwiększenie przyswajalności, naturalnych substancji odżywczych i aktywnych, zawartych w ziarnach.

Proces  obróbki ziarna w celu uzyskania kakao ceremonialnego przebiega w kilku głównych etapach. Należą do nich:

• Fermentacja – pozwalająca na uzyskanie odpowiedniego aromatu, a także uwolnienie substancji aktywnych i zniwelowanie działania składników niekorzystnych;
• Suszenie – przeprowadzane poprzez lekkie podgrzewanie w niezbyt wysokich temperaturach, często na powietrzu,
• Rozdrabnianie (mielenie), z wykorzystaniem tradycyjnych kamiennych naczyń.

Czym jest pasta kakaowa?

Pasta kakaowa uzyskiwana jest w trakcie procesu obróbki ziaren kakaowca. Najczęściej się ją prasuje, więc w formie dostępnej na rynku przypomina nieco kruszącą się czekoladę. Ważną różnicą jest matowość kakao ceremonialnego.

W odróżnieniu od nasion kakaowca przeznaczonych do produkcji czekolad, kakao ceremonialne nie jest poddawane procesowi temperowania, nie uzyskuje więc błyszczącej, gładkiej tekstury. To ważne, gdyż proces temperowania niszczy wiele z substancji aktywnych, które chcemy zachować.

To one pozwalają podczas picia kakao ceremonialnego otworzyć się na rozwój wewnętrzny, rozbudzić pozytywne emocje, poczuć prawdziwe uczucie przyjemności i odprężenia.

Co zawiera kakao?

Prozdrowotne właściwości nasion kakaowca, doceniały już dawne cywilizacje Majów i Azteków. Potwierdziły je także współczesne badaniami naukowe. Po pierwsze, kakao zawiera bogate właściwości odżywcze. Z drugiej zaś strony posiada szereg substancji aktywnych, które działają jako antyoksydanty. Te z kolei spowalniają procesy starzenia się organizmu. Kakao posiada też związki, które wpływają na człowieka uspokajająco, odprężająco, poprawiają humor czy zwiększają libido.

Proszek kakaowy posiada bogactwo makroskładników. Ponad 50% masy ziaren stanowi tłuszcz (masło kakaowe), ponad 30% to węglowodany (z czego znaczna większość to korzystny dla działania przewodu pokarmowego błonnik), a nieco ponad 10% stanowi białko roślinne.

Kakao jest również niezwykłe bogatym źródłem substancji mineralnych, takich jak:

• potas – niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania mięśni oraz serca i układu krążenia,
• wapń – odgrywający kluczową rolę w procesach metabolizmu kości,
• magnez – wspierający układ nerwowy, ułatwiający organizmowi radzenie sobie ze stresem oraz zmęczeniem na poziomie tkankowym,
• żelazo – biorące udział w procesie tworzenia czerwonych krwinek,
• miedź – uczestniczącą w procesach transportu żelaza w organizmie.

Kakao dostarcza również sporych ilości witamin z grupy B, kwasu foliowego, witaminy K oraz witaminy E.

Poza makro- i mikroskładnikami, w kakaowym proszku znajduje się również wiele substancji bioaktywnych. Są to związki, które chociaż same pozbawione wartości odżywczych, mogą działać stymulująco lub regulacyjnie na rozmaite procesy zachodzące w organizmie. To właśnie im przypisać należy występujące po spożyciu kakao uczucie błogości czy otwarcia na emocje i kreatywny rozwój.

Niektóre z tych substancji mogą działać stymulująco na funkcje percepcyjno-kognitywne mózgu, pobudzając sprawność intelektualną. Uważa się, że substancje aktywne zawarte w kakao mogą pełnić funkcje inhibitorów w chorobach neurodegeneracyjnych, poprawiając stan pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona czy Alzheimera.

Jakie substancje aktywne znajdziemy w kakao?

• anandamid – należący do kanabinoidów związek regulujący wiele procesów fizjologicznych, kontrolowanych przez układ endokannabinoidowy. Anandamid odgrywa istotną rolę w regulacji ośrodka sytości w mózgu, aktywności neurohormonalnej oraz odpornościowej, wpływa na metabolizm cukrów i tłuszczów, a także aktywność trzustki i wątroby oraz motorykę organizmu. Jest to również substancja ułatwiająca radzenie sobie ze stresem czy osiągnięcie stanu rozluźnienia i radości;
• fenyloetyloamina – substancja pobudzająca układ dokrewny do wydzielania endorfin, popularnie nazywanych hormonami szczęścia. Zwiększa wydzielanie dopaminy, wywołując euforię, a także zwiększa odczuwanie przyjemności, również seksualnej. Co więcej, fenyloetyloamina wpływa na wydzielanie norepinefryny, czego skutkiem jest poprawa koncentracji, bardziej efektywne przeprowadzanie procesów myślowych, poprawa pamięci;
• flawonoidy z grupy flawanoli – wspierające układ odpornościowy, zmniejszające zapadalność na choroby autoimmunologiczne, poprawiające funkcjonowanie trzustki. Dodatkowo, uważa się, że flawanole wpływają pozytywnie na procesy regulacji ciśnienia tętniczego krwi oraz ułatwiają walkę z otyłością;
• tryptofan – substancja wzmagająca wytwarzanie w organizmie serotoniny. Pozwala na osiągnięcie poczucia odprężenia, błogiego zadowolenia, spokoju. Odpowiedni poziom serotoniny kontroluje występowanie depresji i zachowań agresywnych;
• teobromina – alkaloid rozszerzający naczynia krwionośne, usprawniający krążenie krwi. Teobromina działa pobudzająco dzięki poprawie transportu substancji odżywczych do komórek i lepszemu natlenieniu tkanek. Dodatkowo, posiada właściwości przeciwkaszlowe, wspomaga leczenie astmy, a dzięki lekkiemu działaniu zwiotczającemu odpręża i relaksuje.

Nic dziwnego, że dawni mieszkańcy Ameryki Południowej uznali kakao za ‘napój bogów’! Ilość substancji odżywczych i aktywnych zawartych w kakaowym proszku jest potwierdzeniem jego niesamowitych właściwości, które w formie kakao ceremonialnego można w pełni docenić i wykorzystać.

Czym różni się kakao ceremonialne od innych jego rodzajów?

Kakao ceremonialne zawiera zdecydowanie większą ilość składników bioaktywnych, w dużo korzystniejszych dla organizmu proporcach. Różnica ta wynika w największym stopniu z  odmiany kakaowca. Odmiany pradawne, z których wytwarzane jest kakao ceremonialne, nie zostały w żaden sposób zmodyfikowane ingerencją człowieka, więc proporcje składników aktywnych są takie, jak w czasach dawnych mieszkańców Ameryki Południowej.

Dodatkowo, poszczególne rodzaje kakaowego proszku lub czekolady powstają w nieco odmiennych procesach obróbki ziarna Tak zwane kakao surowe zawiera sporo substancji aktywnych – nie jest ono jednak w pełni surowe. Nasiona zawsze poddawane są fermentacji i suszeniu. Kruszone nasiona kakaowca są po fermentacji prażone w wysokich temperaturach, przez dłuższy czas, w celu nadania im pożądanej chrupkości. Proces podgrzewania niszczy część substancji aktywnych.

Wiele mówi się o dobroczynnym wpływie na zdrowie ciemnej czekolady, czyli takiej, której w suchej masie zawiera co najmniej 80% kakao. Czekoladę poddaje się  temperowaniu – czyli naprzemiennemu podgrzewaniu i studzeniu. Proces ten nadaje jej połysku, gładkiej tekstury i charakterystycznej szklistości. Nie wszystkie substancje aktywne są w stanie przetrwać taką obróbkę. Część z nich jednak udaje się zachować – nie mając więc dostępu do kakao ceremonialnego, warto skorzystać z dobrodziejstwa ciemnej czekolady, o jak najwyższej zawartości kakao.

Oczywiście, czekolada mleczna jest zdecydowanie najmniej wartościowa. Zawiera zaledwie ok. 30% masy kakaowej, pozostałe składniki to głównie cukier i mleko w proszku. Białka mleka krowiego utrudniają wchłanianie substancji aktywnych z czekolady. Dodatkowo, ogromna ilość dodanego cukru sprawia, że składniki  aktywne, działające regulacyjnie na metabolizm czy uczucie łaknienia, zostają stłumione. Czekolada mleczna zdecydowanie nie ma wiele wspólnego z dobroczynnym działaniem kakao ceremonialnego!

Jak przygotować kakao ceremonialne?

Zazwyczaj przyjmuje się, że porcja kakao ceremonialnego zawierać powinna od 36 do 50 g pasty. Warto jednak zacząć swoją przygodę z kakao od nieco mniejszych dawek, jak chociażby. 20 g. Dzięki temu możliwe również będzie poznanie reakcji organizmu na działanie substancji bioaktywnych w sposób nieco mniej gwałtowny i intensywny. Dawki ceremonialne (czyli do 50 g) najlepiej wypijać 1-3 razy w tygodniu. Jeśli częstotliwość spożywania ceremonialnego napoju ma być większa, można zmniejszyć ilość pasty w pojedynczej porcji.

Aby przygotować kakao ceremonialnego potrzebujesz następujące składniki:

• 40 g kakao,
• 150 ml napoju roślinnego,
• 1 łyżka cukru kokosowego (można zastąpić syropem klonowym, z agawy, daktylowym lub nie słodzić wcale),
• szczypta soli i pieprzu cayenne (sól podkreśla czekoladowy smak napoju, a kapsaicyna aktywuje bioskładniki i ułatwia ich przyswajanie).

Przygotowanie:

1. Podgrzewamy napój roślinny do maksymalnie 40-50 stopni celciusza, dosypując również sól i szczyptę pieprzu cayenne lub innych aromatycznych przypraw.
2. Dodajemy odpowiednią porcję pasty kakaowej, a po chwili blendujemy lub dodajemy pokrojone wcześniej kakao. Użycie blendera to również najlepsza metoda na rozdrobnienie twardego kakao i uzyskania wspaniałej pianki. Voilà, napój gotowy!

Przygotowany w ten sposób napój jest gęsty, słodkawy i kremowy. Warto dodać, że głęboki smak i aromat czekolady gwarantuje niesamowicie przyjemne doznania smakowe!

Kakao należy pić powoli, bt delektować się smakiem i otwierać na nowe doznania. Warto również poświęcić ten czas na wsłuchanie się w siebie, w swoje emocje, w relacje z ludźmi, którzy są nam szczególnie bliscy.

Czego należy unikać, kiedy przygotowujemy kakao ceremonialne?

1. Mleka krowiego lub innego mleka zwierzęcego.
2. Rafinowanego cukru.
3. Pośpiechu!

Działanie energetyczne kakao ceremonialnego 

Działanie energetyczne oraz odczucia towarzyszące spożywaniu kakao ceremonialnego mogą być różne w przypadku różnych osób. Każdy z nas jest odrębną jednostką, odmienną od wszystkich innych. Poza tym, zawartość substancji bioaktywnych w poszczególnych odmianach kakao również może się nieznacznie różnic.

Niemniej jednak w przypadku większości osób, spożycie ceremonialnej ilości kakao wywołuje uczucie radości, przechodzącej w głęboką błogość i poczucie szczęścia, miłości, wdzięczności. Uczucia te rozwijają się stopniowo, bez gwałtownych przeskoków energetycznych. Napój pozwala skupić się na swoim wnętrzu, odblokować emocje wcześniej ukrywane czy wypierane, przepracowanie ich. Ważne jest, aby pić ceremonialne kakao w przyjemnej atmosferze, z poczuciem samoakceptacji i miłości do samego siebie.

Typowe jest również uczucie rozwijającej się kreatywności, energii zmuszającej do działania. Substancje zawarte w kakao zwiększają również libido oraz pogłębiają doznania seksualne. Zwiększa się poczucie bliskości z partnerem, łatwiej jest osiągnąć rozkosz, a wszelkie doznania odbywają się na wyższym, niedostępnym wcześniej poziomie.

Kiedy spożywamy kakao ceremonialne, potrafimy również uświadomić sobie jedność z naturą, czerpać moc z roślin, nieskażonych złymi ludzkimi praktykami. Zazwyczaj  ceremonialne kakao utrzymuje swoje działanie energetyczne przez czas od 4 do 8 godzin. Zmiany nie są gwałtowne, przebiegają płynnie. Doznania związane z działaniem substancji aktywnych zawartych w kakao pozwalają na poprawę relacji z samym sobą, jak również z bliskimi nam ludźmi.

Warto poświęcić ten czas sobie, relaksowi i pełnemu doznawaniu przyjemności!